Sa početkom grejne sezone i dolaskom hladnijih dana, kvalitet vazduha u gradovima širom Srbije rapidno se pogoršava. Intenzivnije korišćenje grejanja u domaćinstvima, industrijskim objektima i javnim ustanovama dovodi do pojačanog oslobađanja štetnih gasova i čestica u atmosferu.
Glavni razlog zagađenja tokom grejne sezone jeste povećana upotreba fosilnih goriva, uglja, drva i lož-ulja. Kada se ova goriva sagorevaju, oslobađaju se gasovi i čestice koje zagađuju vazduh.
Problem dodatno pogoršava niska temperatura koja zadržava štetne materije bliže tlu, kao i manjak vetra u zimskim mesecima, što doprinosi njihovom nakupljanju u urbanim područjima.
Industrijske aktivnosti i saobraćaj, dodatno pojačavaju koncentraciju zagađujućih materija, jer emisije iz automobila, posebno onih sa starijim motorima, značajno doprinose ukupnom zagađenju.
Poseban problem predstavlja grejanje u domaćinstvima koja koriste stare, neefikasne peći i jeftina goriva sumnjivog kvaliteta.
Posledice su povećane koncentracije štetnih materija, kao što su čađ, ugljen-monoksid, azotni oksidi, sumpor-dioksid, kao i teških metala poput olova, kadmijuma, i žive, što direktno utiče na zdravlje.
Udisanje zagađenog vazduha nije samo neprijatno, već može imati dugoročne posledice. Čestice koje se nalaze u zagađenom vazduhu sadrže štetne materije koje, kada dospeju u pluća, mogu lako da uđu u krvotok i šire se po celom organizmu.
Taloženje ovih čestica u telu može da izazove niz zdravstvenih problema.
Teški metali se akumuliraju u važnim organima – jetri, bubrezima i mozgu, uzrokujući oštećenja koja se često manifestuju godinama kasnije. Olovo, na primer, posebno štetno deluje na nervni sistem i može da izazove poremećaje u razvoju kod dece.
Azotni oksidi i sumpor-dioksid, prisutni u visokoj koncentraciji u zagađenom vazduhu, iritiraju disajne puteve, uzrokujući respiratorne tegobe, a dugotrajno izlaganje može doprineti razvoju astme, bronhitisa i drugih oboljenja pluća.
PM2.5 i PM10 čestice (čestice prečnika manjeg od 2,5 i 10 mikrometara) predstavljaju najveći rizik po zdravlje, jer prodiru duboko u pluća i izazvaju zapaljenske procese. Ove čestice povezane su sa povišenim rizikom od kardiovaskularnih bolesti, moždanog udara, pa čak i različitih vrsta kancera.
Kako biste smanjili negativan uticaj zagađenja vazduha na organizam tokom grejne sezone, stručnjaci preporučuju sledeće mere:
Ostanak u zatvorenom prostoru kada su koncentracije zagađujućih materija visoke, posebno tokom jutarnjih i večernjih sati.
Korišćenje prečišćivača vazduha u zatvorenim prostorima, naročito za decu, starije i osobe sa respiratornim problemima.
Izbegavanje fizičkih aktivnosti na otvorenom kada su koncentracije zagađujućih materija visoke.
#Kako #zaštiti #zagađenog #vazduha