Sve veći broj „sivih razvoda”, odnosno razvoda među parovima starijim od 50 godina, postao je globalni fenomen koji oblikuje porodične dinamike na neočekivane načine.
Istraživanje pokazuje da očevi nakon razvoda češće gube kontakt sa svojom decom, ostavljajući dugoročne posledice na međusobne odnose i emocionalno zdravlje porodice.
Trend nazvan „grey divorce” poslednjih decenija beleži porast, naročito u zapadnim zemljama, Sjedinjenim Američkim Državama, Kanadi i Velikoj Britaniji. Istraživanje objavljeno marta 2024. godine analiziralo je podatke o 9.000 pojedinaca, prateći učestalost kontakta između roditelja i dece, emocionalnu povezanost i međusobnu podršku nakon razvoda.
Rezultati su jasno pokazali da očevi često postaju emocionalno i fizički distancirani od svoje dece, a stručnjaci kažu da glavni razlog za ovaj fenomen leži u društvenoj i emotivnoj ulozi majki:
„Majke su često primarni negovatelji i održavaju kontakt sa decom. Kada brak završi, majke lakše zadržavaju veze, dok se očevi povlače zbog osećaja krivice ili socijalne stigmatizacije”, kaže za Dejli mejl Zafer Bujukečeci, sa Instituta Maks Plank za demografska istraživanja u Nemačkoj, koji je vodio je istraživanje. „Očevi imaju tendenciju da dožive veći pritisak nakon razvoda u odnosima između roditelja i dece u poređenju sa majkama”, dodaje on.
Očevi, naročito u kasnijim godinama, suočavaju se sa emocionalnim izazovima kao što su osećaj neuspeha ili strah od odbijanja.
„Muškarci često nisu naučeni kako da izraze emocije ili grade odnose izvan tradicionalne uloge hranitelja. Nakon razvoda, oni gube strukturu koju su ranije imali, što ih udaljava od porodice”, objašnjava dr Džudit Valerštajn, poznata američka psihoterapeutkinja i autorka studije o uticaju razvoda na decu.
„Sivi razvod” nije samo kraj braka, već početak složenih promena koje utiču na celu porodicu i može biti posebno finansijski poguban za žene. Studije pokazuju da prihodi žena generalno opadaju do 40 odsto u godini nakon razvoda, dok njihov životni standard opada za 45 procenata. Finansijski pad kod muškaraca je obično manje ozbiljan i iznosi oko 21 odsto.
Iako mnogi veruju da odrasla deca bolje podnose razvod roditelja, stvarnost je često drugačija. Gubitak bliskog kontakta sa ocem, često može da izazove osećaj tuge, gubitka i otuđenosti.
Britanski terapeut dr Stiven M. Džonson, autor knjige o porodičnoj psihologiji, napominje:
„Deca, čak i kada su odrasla, žele roditeljsku podršku i prisustvo. Otuđenje od oca nakon ‘sivog razvoda’ može da izazove osećaj emocionalne praznine koji traje godinama, bez obzira koliko godina ima ‘dete’”.
Jedan od učesnika studije, 34-godišnji Džejms iz Londona, podelio je svoje iskustvo:
„Nakon što su se moji roditelji razveli, tata je prestao da me zove. Pretpostavio sam da mu je neprijatno, ali meni je to delovalo kao odbacivanje. Naš odnos se nikada nije vratio na staro”.
Muškarci u ovoj životnoj dobi često osećaju sram ili neuspeh zbog razvoda, što može dodatno da produbi jaz između njih i njihove dece, smatra dr Džonson.
Kako bi se ublažile posledice „sivog razvoda”, stručnjaci ističu važnost emocionalne otvorenosti i terapijske podrške.
Dr Džon Gotman, poznati američki psiholog i osnivač Gottman Instituta za bračnu terapiju, često je isticao da nakon razvoda, roditelji moraju aktivno da ulažu u odnose sa decom.
„Važno je priznati greške i pokazati želju za ponovnim povezivanjem. Odrasla deca žele autentičnost, a ne savršenstvo. To naročito važi za očeve. Stariji očevi mogu da obnove odnos sa decom ako pokažu inicijativu i spremnost za promenu”, govorio je.
Terapeuti, takođe, predlažu zajednički rad kroz porodične terapije kako bi se obnovila komunikacija. Dr Teri Ril, porodični psihoterapeut iz Bostona, navodi:
„Stariji očevi moraju da prevaziđu tradicionalne barijere muškosti i otvoreno razgovaraju sa svojom odraslom decom. To nije znak slabosti, već snage”.
#Sivi #razvod #menja #porodične #odnose